Οι πλατείες του κέντρου
Κεντρική Πλατεία (πλατεία Δημάρχου Μιχ.Σάπκα)
Η ιστορική Κεντρική πλατεία (Δημάρχου Σάπκα) της Λάρισας περιβάλλεται από τις οδούς Παπαναστασίου, Κύπρου, Μεγάλου Αλεξάνδρου και τον πεζόδρομο της Κούμα, όπου βρίσκεται και το Δικαστικό Μέγαρο της πόλης. Επί της οδού Παπαναστασίου βρίσκεται το Δημαρχείο της πόλης ενώ α πέναντι από την πλατεία, στην οδό Κύπρου, βρίσκεται το επιβλητικό κτήριο της Στρατιωτικής Λέσχης των Αξιωματικών. Η πλατεία συγκεντρώνει κάθε είδος λειτουργιών, εμπορικών, ψυχαγωγικών, πολιτιστικών, καθώς και κοινωνικών σχέσεων.
Μπροστά από το Δικαστικό Μέγαρο ολοκληρώνεται ο «γλυπτός ποταμός», συντριβάνι, της γλύπτριας Νέλλας Γκόλαντα, χαρακτηριστικό καλλιτεχνικό στοιχείο της πλατείας. Προτομές σημαντικών Ελλήνων, όπως του πρώην Δημάρχου Μιχαήλ Σάπκα κοσμούν τις διάφορες γωνίες της πλατείας..
Πλατεία Αγαμέμνονα Μπλάνα (πλατεία Νέας Αγοράς)Η νέα πλατεία Δημάρχου Αγαμέμνονα Μπλάνα βρίσκεται απέναντι από το Αρχαιολογικό Μουσείο Λάρισας και την πλατεία του Αγίου Βησσαρίωνα, ανάμεσα στις οδούς Κύπρου και Βενιζέλου. Στην πλατεία Αγ. Μπλάνα μετά από ανασκαφικές εργασίες για την δημιουργία υπόγειου χώρου στάθμευσης, ήρθαν στο φως παλαιοχριστιανικά λουτρά του 5ου αι. π.Χ. τα οποία ανέβηκαν στη στάθμη της σημερινής πό λης και ενσωματώθηκαν με την πλατεία. Σήμερα, οι αρχαιότητες αποτελούν κυρίαρχο στοιχείο της, έχουν περιβληθεί με πράσινο και είναι επισκέψιμες. Ενώ, μέσα στον ιερό ναό του Αγίου Βησσαρίωνος, ο Λαρισαίος ζωγράφος Αγήνορας Αστεριάδης έχει φιλοτεχνήσει τις αγιογραφίες του. Σε αυτή την πλατεία εκτός από την εκκλησία του Αγίου Βησσαρίωνα βρίσκονται το κτήριο του Δημοτικού Ωδείου και ένα μεγάλο σιντριβάνι.
Πλατεία Ταχυδρομείου (πλατεία Ρήγα Φερραίου, Εθνάρχου Μακαρίου)Η πλατεία Ταχυδρομείου είναι αναμφισβήτητα η πιο ζωντανή πλατεία της πόλης. Σ΄ αυτή βρίσκονται δεκάδες καφετέριες που φιλοξενούν καθημερινά τους Λαρισαίους αλλά και πλήθος κόσμου από τις υπόλοιπες θεσσαλικές πρωτεύουσες. Την πλατεία κοσμεί ο «Γλυπτός Ποταμός», το μεγάλο σιντριβάνι της Λαρισαίας γλύπτριας Νέλλας Γκόλαντα, όπου οι καταρράκτες των νερών συμβολίζουν τις ορεινές πηγές του Πηνειού ποταμού. Το πνεύμα της γλυπτικής σύνθεσης συνεχίζεται στο κεντρικό σιντριβάνι της πλατείας, με την εμφάνιση εκ νέου των νερών, τα οποία θα συνεχίσουν υποθετικά μια υπόγεια διαδρομή μέχρι την κεντρική πλατεία (Σάπκα), συμβολίζοντας έτσι τη διαδρομή που κάνει ο Πηνειός ποταμός. Στην πλατεία επίσης βρίσκεται το κτήριο της ιατρικής σχολής (πρώην κλινική Γ.Ι Κατσίγρα), ενώ ακριβώς μπροστά της βρίσκεται ο βυθισμένος αύλειος χώρος της, όπου πραγματοποιούνται εκδηλώσεις και συναυλίες.
Πλατεία Δημάρχου Αριστείδη ΛαμπρούληΗ πλατεία του Δημάρχου Αριστείδη Λαμπρούλη βρίσκεται στο λόφο του Φρουρίου. Μετά την αποκάλυψη του βυζαντινού ναού και του παλαιοχριστιανικού λουτρού, η πλατεία διαμορφώθηκε έτσι ώστε να βρίσκεται σε πλήρη αρμονία με το ιστορικό Μπεζεστένι και την βασιλική του Αγίου Αχιλλείου. Στο βόρειο τμήμα της, βρίσκεται η προτομή του Αριστείδη Λαμπρούλη. Στο χώρο της σημερινής πλατείας γινόταν η λαϊκή αγορά της Τετάρτης, που λειτουργούσε όλη την ημέρα μέχρι το βράδυ. Για το λόγο αυτό, σήμερα στη Λάρισα η αγορά λειτουργεί την Τετάρτη και όχι την Πέμπτη, όπως στην υπόλοιπη Ελλάδα.
Η πλατεία είναι όλη πλακόστρωτη και όμορφα φωταγωγημένη, ενώ γύρω της υπάρχουν διάφορα μπαράκια που γεμίζουν από κόσμο, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες.
Οι ναοί της πόληςΟ τουριστικός περίπατος της πόλης μπορεί να ολοκληρωθεί με μια περιήγηση στους ιερούς ναούς για προσευχή και περισυλλογή. Οι ιεροί ναοί που υπάγονται στην Ι. Μ Λαρίσης και Τυρνάβου εκτός από τον πολιούχο Άγιο Αχίλλειο είναι ο Ι. Ν. Αγ. Αθανασίου, Ι. Ν. Αγ. Γεωργίου, Ι. Ν. Αγ. Γεωργίου του εξ Ιωαννίνων, Ι. Ν. Αγ. Δημητρίου, Ι. Ν. Αγ. Θωμά, Ι. Ν. Αγ. Κων/νου και Ελένης, Ι. Ν. Αγ. 40 Μαρτύρων, Ι. Ν. Αγ. Πέτρου και Παύλου, Ι. Ν. Αγ. Τριάδος, Ι. Ν. Αγ. Χαραλάμπους, Ι. Ν. Αναλήψεως του Σωτήρος, Ι. Ν. Ζωδόχου Πηγής, Ι. Ν. Παμμεγίστων Ταξιαρχών και Ι. Ν. του Προφήτη Ηλία.
Εκτός από τους παραπάνω ναούς υπάρχει και ένα πλήθος άλλων ναΐσκων που είτε βρίσκονται ενσωματωμένοι στους ενοριακούς ναούς είτε υπάρχουν σε διάφορα άλλα σημεία της πόλης, όπως στα νοσοκομεία, στις στρατιωτικές μονάδες, στα εκπαιδευτικά ιδρύματα και αλλού.Η Συναγωγή των Εβραίων
Η Εβραϊκή κοινότητα της Λάρισας, με την χιλιετή ιστορική της παρουσία, διαθέτει τη Συναγωγή της, η οποία βρίσκεται στη συμβολή των οδών Κύπρου και Κενταύρων.
Ιστορικό - Λαογραφικό Μουσείο
Το Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας ιδρύθηκε το 1974 και αποτελεί πρότυπο Λαογραφικού Ιστορικού Μουσείου του ελληνικού χώρου και στέγη για την πλούσια λαογραφική κληρονομιά του τόπου. Σήμερα, στεγασμένο σε νέο κτήριο υψηλών προδιαγραφών στη συνοικία Χαραυγή, παρέχει στον επισκέπτη τη δυνατότητα να δει κειμήλια, έργα τέχνης, συλλογή χαρακτικών έργων, απλά αντικείμενα του τρόπου ζωής του προμηχανικού και πρωτοβιομηχανικού ανθρώπου που εικονογραφούν την πολιτισμική ταυτότητα της Λάρισας και της γύρω περιοχής. Ιδιαίτερη κατηγορία συνιστούν η μοναδική συλλογή ξυλοτύπων, σταμπωτών υφασμάτων και ο εξοπλισμός τυποβαφικών εργαστηρίων του Τυρνάβου, καθώς και η πλούσια συλλογή χαρακτικών έργων 15ου αι. - αρχών 20ου αι. Το Μουσείο διαθέτει, επίσης, αξιόλογη συλλογή έργων κοσμικής και εκκλησιαστικής αργυροχοΐας, μικροτεχνίας, λιθοτεχνίας, ξυλοτεχνίας, μεταλλοτεχνίας, ζωγραφικής, κεραμικής, κεντητικής, υφαντικής και ενδυμασίας, καθώς και επιλεγμένα αντικείμενα του αγροτικού βίου και του αστικού σπιτιού καθώς και μια σειρά από επιστημονικές εκδόσεις, εκπαιδευτικά έντυπα και πρακτικά συνεδρίων.
Διαχρονικό Μουσείο
Το νέο και σύγχρονο Αρχαιολογικό μουσείο βρίσκεται στο λόφο του Μεζούρλου, σε μια έκταση δέκα στρεμμάτων. Εδώ στεγάζεται ο αρχαιολογικός θησαυρός της Θεσσαλίας - προϊστορικός, κλασικός και βυζαντινός - που έγινε αντικείμενο μελέτης τον τελευταίο αιώνα από πολλούς Έλληνες και Ευρωπαίους αρχαιολόγους. Περιλαμβάνει εκθεσιακούς χώρους με προϊστορικές, κλασικές, ελληνιστικές, ρωμαϊκές και βυζαντινές αρχαιότητες, αποθήκες και εξειδικευμένα εργαστήρια τοιχογραφιών, ψηφιδωτών, πήλινων και γυάλινων αντικειμένων, μετάλλων, γλυπτών και εικόνων. Εδώ ξαναζεί η ιστορία της θεσσαλικής πρωτεύουσας μέσα από το σχηματοποιημένο λίθινο γλυπτό (μενχίρ) με παράσταση γυναικείας μορφής προϊστορικής εποχής, τη μαρμάρινη επιτύμβια στήλη από τη Λάρισα με ανάγλυφη παράσταση οπλίτη που σκοτώθηκε στη μάχη της Τανάγρας το 457π.Χ. και πολλά άλλα από τα σημαντικά εκθέματα του μουσείου.
Αρχαιολογικό Μουσείο - Γενί Τζαμί
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Λάρισας στεγάζεται σήμερα στο μουσουλμανικό τέμενος Γενί Τζαμί, το οποίο κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αι. και ήταν δωρεά της βασίλισσας Όλγας στους εναπομείναντες μουσουλμάνους στην πόλη της Λάρισας. Είναι το νεότερο από τα τζαμιά της πόλης και το μοναδικό που σώζεται σήμερα. Τα αρχαία αντικείμενα εκτίθενται στη μοναδική αίθουσα του τζαμιού. Το Μουσείο διαθέτει μια μόνιμη έκθεση, η οποία περιέχει εκθέματα παλαιολιθικών, νεολιθικών, αρχαϊκών, κλασικών, ελληνιστικών και ρωμαϊκών συλλογών. Εισερχόμενος ο επισκέπτης στο μουσείο αντικρίζει τις βιτρίνες με εκθέματα διάφορων εποχών, ενώ ακριβώς απέναντι του, στην άλλη άκρη της αίθουσας έχει εκτεθεί η εντυπωσιακή νεολιθική στήλη τύπου μενίρ. Τον κεντρικό χώρο της αίθουσας καταλαμβάνουν δύο σειρές βιτρινών. Η εσωτερική σειρά βιτρινών περιέχουν ευρήματα από την Προϊστορική ως και την Αρχαϊκή Εποχή, αν και το στίγμα δίνουν τα προϊστορικά ευρήματα από την ευρύτερη περιοχή της Λάρισας, αλλά και τα αρχαϊκά ευρήματα από το σημαντικό νεκροταφείο τύμβων του Αγίου Γεωργίου Λάρισας. Η εξωτερική σειρά των βιτρινών περιέχει πήλινα και χάλκινα αγγεία κλασικών και ελληνιστικών χρόνων, δίνοντας στον επισκέπτη μια εικόνα των δεξιοτήτων των Θεσσαλών καλλιτεχνών.
Δημοτική Πινακοθήκη «ΜΟΥΣΕΙΟ Γ. Ι. ΚΑΤΣΙΓΡΑ»
Η Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας «Μουσείο Γεωργίου Κατσίγρα » ιδρύθηκε το 1983 για να φιλοξενήσει τους 750 πίνακες ζωγραφικής του 19ου και 20ου αιώνα που είχε δωρίσει ο Γεώργιος Κατσίγρας στην πόλη καθώς και άλλα 410 έργα γλυπτικής, ζωγραφικής και χαρακτικά που είχε αποκτήσει στο μεταξύ. Η συλλογή περιλαμβάνει αξιόλογα δείγματα ζωγραφικής του 19ου αιώνα σε λάδια, ακουαρέλες, σχέδια, χαρακτικά. Η συλλογή Κατσίγρα έχει εκτιμηθεί από ειδικούς, ιστορικούς της τέχνης και ζωγράφους ως η καλύτερη και σπουδαιότερη μετά τη συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης και τη συλλογή Κουτλίδη. Επίσης στη συλλογή περιλαμβάνεται και η επίπλωση του γραφείου του αρχαιολόγου Ερρίκου Σλήμαν κατασκευασμένα πάνω σε σχέδια του Τσίλερ.
Ως πυρήνας πνευματικής δημιουργίας και αναζήτησης, διοργανώνει κατά καιρούς εκθέσεις συμβάλλοντας στην αισθητική και καλλιτεχνική διαπαιδαγώγηση του κοινού της πόλης και της περιοχής. Το κτήριο της πινακοθήκης, που εγκαινιάσθηκε το 2003, βρίσκεται στην συνοικία της Νεάπολης και πέραν των εκθεσιακών χώρων περιλαμβάνει βιβλιοπωλείο εκδόσεων τέχνης, άρτια εξοπλισμένο αμφιθέατρο, εργαστήριο φωτογραφίας και άλλους βοηθητικούς χώρους.
Δημοτική Βιβλιοθήκη
Η Δημοτική βιβλιοθήκη Λάρισας, εγκαινιάσθηκε το 2005 και στεγάζεται στον πρώτο όροφο του Πνευματικού Κέντρου «Χατζηγιάννειο». Πρόκειται για ένα ευχάριστο και φιλικό χώρο όπου οι πολίτες μπορούν να διαβάσουν στο αναγνωστήριο, να δανειστούν βιβλία και να πάρουν πληροφορίες. Η συλλογή της βιβλιοθήκης εμπλουτίστηκε με βιβλία από δωρητές της πόλης όπως των Μ. Μ Παπαϊωάννου, Γ. Κατσίγρα, Δ. Χατζηγιάννη αλλά και άλλων. Διαθέτει βιβλία από όλους τους τομείς της γνώσης όπως λογοτεχνία, ιστορία, φιλοσοφία, αλλά και σπάνια βιβλία εκδόσεων του 1920 έως του 1950. Επίσης υπάρχει και παιδικό τμήμα, για τους μικρούς φίλους, με σύγχρονα βιβλία των καλύτερων εκδόσεων. Ο δανεισμός των βιβλίων γίνεται με εύκολο τρόπο αρκεί ο ενδιαφερόμενος να έχει μαζί του την αστυνομική ταυτότητα.
Ο Πολιτιστικός Οργανισμός του Δήμου Λαρισαίων έχει ως στόχο τον συνεχή εμπλουτισμό της βιβλιοθήκης με νέα και ενδιαφέροντα βιβλία που θα καλύπτουν τις ανάγκες όλων των πολιτών. Ακόμη η δημιουργία τμήματος κινηματογραφικών ταινιών σε DVD, ξένου και ελληνικού κινηματογράφου, βρίσκεται στα άμεσα σχέδια του Οργανισμού.
Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη «ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΟΥΜΑΣ»
Οι πρώτες ενέργειες για τη δημιουργία βιβλιοθήκης στη Λάρισα ξεκινούν το 1891, δέκα χρόνια μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας από τους Τούρκους. Στα τέλη του 1939 με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου αποφασίζεται η ίδρυση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης, ενώ 33 χρόνια μετά, το 1972 η δημοτική βιβλιοθήκη παραχωρείται στο υπουργείο πολιτισμού, γίνεται δημόσια και μεταφέρεται στο νοικιαζόμενο κτήριο που στεγάζεται μέχρι και σήμερα.
Η συλλογή της βιβλιοθήκης ανέρχεται σήμερα στους 60.000 τόμους βιβλίων από διάφορες κατηγορίες όπως τέχνες, κοινωνικές επιστήμες, θρησκεία, γλώσσα, κοινωνικές επιστήμες κ.α. Ο δανεισμός των βιβλίων γίνεται στον πρώτο όροφο του κτιρίου με καρτέλα δανεισμού για κάθε χρήστη. Από το υλικό δανεισμού εξαιρούνται κάποια σπάνια βιβλία, παλαιές εκδόσεις, περιοδικά και εφημερίδες. Η βιβλιοθήκη επιθυμώντας να στηρίξει σχολεία στα οποία δεν υπάρχουν σχολικές βιβλιοθήκες υλοποιεί την ίδρυση και λειτουργία δανειστικών κέντρων σε αυτά. Ακόμη στη βιβλιοθήκη λειτουργεί το Δημόσιο Κέντρο πληροφόρησης, που έχει ως σκοπό την καλύτερη εξυπηρέτηση του κοινού, παρέχοντας δωρεάν πρόσβαση στο διαδίκτυο για την αναζήτηση πληροφοριών.
Tο Ελεύθερο Εργαστήρι Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας – Μουσείου Γ.Ι.Κατσίγρα ιδρύθηκε τον Απρίλιο του 1986 από τη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείου Γ.Ι.Κατσίγρα.
Σκοπός του Ελεύθερου Εργαστηρίου είναι να οργανώσει κάθε δημιουργική προσπάθεια των νέων που ασχολούνται με τις καλές τέχνες και αυτών που βρίσκουν ευχαρίστηση στην καλλιτεχνική δημιουργία. Τα μαθήματα διαρκούν οκτώ μήνες το χρόνο (Οκτώβριο – Μάιο). Ακολουθούνται οι διακοπές και οι αργίες των Δημόσιων Σχολείων.
Στο Ελεύθερο Εργαστήρι λειτουργούν τα εξής τμήματα:
Οι εγγραφές γίνονται το Σεπτέμβριο ( συνήθως έως τις 20/9).Ωράριο εγγραφών 11- 1 π.μ. και 6-9 μ.μ. από Δευτέρα έως και Παρασκευή. Το ωράριο λειτουργίας της Γραμματείας κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους είναι: Τρίτη έως Παρασκευή 6-9μ.μ. και Σάββατο πρωί 10-1μ.μ.
Το κόστος της εγγραφής είναι 15 ευρώ ανεξαρτήτως τμήματος. Για μαθητή που παρακολουθεί περισσότερα από ένα τμήματα η εγγραφή είναι κοινή (μία). Όταν κάποιος παρακολουθεί δύο τμήματα ταυτόχρονα γίνεται έκπτωση 10%, στο δεύτερο μέλος μιας οικογένειας υπάρχει έκπτωση 10% ενώ στο τρίτο μέλος η φοίτηση είναι δωρεάν. Στη διάρκεια της εκπαιδευτικής χρονιάς του Ελεύθερου Εργαστηρίου γίνονται διάφορες εκδηλώσει